Streste miyim acaba?

DR. HÜLYA TURGUT hulya.turgut@2eylul.com.tr

Stresle ilgili çok şeyden bahsettik. Peki bir kişi streste olup olmadığını nasıl anlar? En önemli kısım da bu sanırım. Çünkü bedensel ve ruhsal değişimler yaşayan biri bununla baş edebilmek için de önce durumun ne olduğunu tespit etmeli. Aksi takdirde durumun fakına varmazsak sadece kendimizde meydana gelen bu değişimlerle boş yere savaşıp dururuz. İşte önemli olan, bu belirtiler ortaya çıkmadan ya da çıkar çıkmaz fark edip, neden dolayı bu değişimlerin ortaya çıktığını anlamalı ve bununla mücadele etmeliyiz. Artık biliyoruz ki stresin vücudumuzda etkilemediği organımız hemen hemen yoktur. Ve stresli dönemde birçok bedensel ve ruhsal sıkıntıyla karşı karşıya kalabiliriz. Ben bunlar içinde en sık karşılaştıklarımızdan bahsedeceğim. Stres yaşamakta olduğumuzu bize gösteren belirtiler genel olarak duygusal, düşünsel, davranışsal ve bedenseldir. Bunlardan bir ya da birkaçını aynı anda yaşayabileceğimizi de unutmamak lazım. Endişe ya da sıkıntı hissi, korku duymanız ya da çabuk ürkmeniz, kendinizi değersiz, yetersiz, güvensiz ya da terkedilmiş hissetmeniz, alınganlaşmanız ya da sinirli oluşunuz, çabuk utanmanız, özgüven eksikliği içinde olmanız, unutkanlık yaşamanız, karamsar düşünmeniz, gelecekle ilgili olumsuz kurgularınız, zihninizin sürekli bir şeylerle dolu olması, sürekli hayal kurmanız, dikkatinizi toplayamamanız, önceleri kolaylıkla verebildiğiniz kararları almakta zorluk çekmeniz, kekelemeniz ya da diğer konuşma zorluğu yaşamanız, yüksek sesle gülmeniz ve sinirli bir ses tonuyla konuşmanız, nedensiz yere ağlamanız, sonuçlarını düşünmeden hareket etmeniz, dişlerinizi gıcırdatmanız, sigara, ilaç ya da alkol kullanımını artırmanız, kaza yapmaya eğilim göstermeniz, ellerinizin ya da bedeninizin aşırı terlemesi, kalp atış ritminizin artışı, bedeninizin titremesi, sinirsel tiklerin ortaya çıkması ya da artması, boğaz ve ağız kuruluğu çekmeniz, kolayca yorulmanız, sık sık tuvalete çıkmanız, uyku (aşırı az ya da fazla) sorunu yaşamanız, ishal, hazımsızlık ya da kusma gibi sindirim ve boşaltım sorunu çekmeniz, mide sancısı ya da başağrınızın olması, boyununuzda ve sırtınızın altında ağrı olması, iştahınızı kaybetmeniz ya da aşırı yemeniz, çabuk hastalanmanız… Bu belirtilerden bir ya da bir kaçını yaşamaya başladıysanız hayatınızda sizi gerçekten etkileyen bir problem var demektir. En kısa sürede bu problemi ortaya çıkarmalı ve mümkünse çözmeye çalışmalıyız.